En alles staat stil...

Als kleine jongen keek ik vaak naar Ti-Ta-Tovenaar, een kinderserie aan het begin van de jaren zeventig uit de vorige eeuw. Een oude tovenaar die, samen met zijn dochter, de raarste tovertrucs uithaalt. Als het verkeerd gaat klapt dochter Tika in haar handen, en de hele wereld staat stil…Het enige wat de oude tovenaar maar niet onder de knie krijgt is het veranderen van aardbeien (aardbeziën zoals hij ze noemt) in kamelen. Ik moet in deze tijd vaak denken aan het liedje waarmee de tovenaarsdochter elke uitzending begon: ‘maar soms gaat het wel eens verkeerd, dan doe ik dit…, en alles staat stil!’


Covid-19, een voor mensen dodelijk virus dat al weken de hele wereld al in haar greep houdt. Landen gaan op slot, de straten zijn leeg, de scholen gaan dicht, de steden en dorpen lijken uitgestorven, iedereen is (al of niet gedwongen door overheden) aangewezen op vier muren binnenshuis, we houden afstand van elkaar, er is opeens geen fileprobleem meer, niemand praat meer over het milieu, veel winkels zijn dicht en de kroegen zijn gesloten, in de voetbalstadions heerst doodse stilte, evenementen gaan niet door, stranden zijn niet meer toegankelijk voor het publiek, de luchthavens staan vol met geparkeerde vliegtuigen, treinen en bussen rijden nog maar beperkt en opa’s en oma’s in verzorgingshuizen leven al weken geïsoleerd van hun kinderen en kleinkinderen…


Het lijkt wel of de wereld, krakend en piepend, letterlijk in één keer tot stilstand wordt gezet. Alsof iets of iemand resoluut de knop heeft omgedraaid. Ik herinner me de ijzingwekkende scene uit de Titanic, wanneer de oceaanreus in volle vaart afstevent op een gigantische ijsberg. Op commando van de kapitein wordt er aan de stuurknuppel getrokken om het gevaarte onder het sissend lawaai van ontsnappend stoom met volle kracht achteruit te slaan! We kennen allemaal de dramatische afloop…

Het is 2020, de kerstvakantie is nauwelijks voorbij en er moet alweer van alles gebeuren, geregeld of aangeschaft. De agenda’s lopen al weer vol (als ze al leeg zijn geweest…, vakantie- ‘plannen’ noemen we dat). Het leven lijkt één vloeiende beweging van prestaties leveren, consumeren, reizen, grenzen verleggen, vrienden maken, werken, sporten, feesten, vergaderen, studeren, politiek bedrijven, demonstreren, uit eten gaan...totdat er iemand opeens in de handen klapt: ‘tot hier en niet verder…’


En dan zitten we opeens in een nachtmerrie, een horrorfilm, een boze droom die werkelijkheid is geworden. Maar, hebben we dit dan allemaal zélf veroorzaakt? Het zou best eens kunnen. En wat leren we ervan? Of liever gezegd, wat wíllen we ervan leren als het allemaal voorbij is? Krijgen we eindelijk door dat we flink zijn doorgeschoten in ons consumentengedrag, in onze hang naar steeds maar méér, in ons overmatig produceren, in onze omgang met dieren, in onze onbegrensde aaneenschakeling van prikkels? Allemaal bewegingen waarvan we denken dat ze ons gelukkig maken? Het is een schijnwerkelijkheid.


Het lijkt erop dat we ons dit nu tijdens de crisis eventjes realiseren omdat we niet veel méér kunnen dan toegeven aan onze beperkingen die voortvloeien uit deze ellende. We zijn eindelijk op ons zelf aangewezen en we worden opeens allemaal creatief. En dan heb ik het niet over de smakeloze thuisfilmpjes van Paul de Leeuw, Natasja en René Froger of Chantal Janzen, die met hun troosteloos vermaak ons allemaal ‘een hart onder de riem willen steken’. Nee, dan bedoel ik dat oud-verpleegkundigen hun vak weer oppakken om het schrijnend tekort aan zorgpersoneel op te vangen en jongeren die in hun dorp acties organiseren om beurtelings ouderen in hun eenzaamheid te gaan opzoeken. Veel mensen realiseren zich opeens dat ze voor niets hebben doorgehold in het leven en dat het juist een verademing is, nu het een flink tandje lager moet. De lege plekken in de agenda’s vormen geen bedreiging meer, maar nieuwe mogelijkheden in een periode van stilte en rust waarin alles nu draait om inkeer en solidariteit. Het leven is weer klein geworden, overzichtelijk en behapbaar zo lijkt het wel.


En hoe gaat het dan straks, ná corona? Worden we dan weer in beslag genomen door hetzelfde jachtige bestaan als vóór de crisis? Want dat zit nu eenmaal diepgeworteld in onze cultuur en in de naoorlogse generatie. Want we moéten constant in beweging zijn, we moéten de lat hoger blijven leggen en we moéten blijven consumeren en presteren, het liefst zoveel mogelijk! Na een jaar is iedereen waarschijnlijk deze crisis allang weer vergeten. Want eerdere epidemieën na de Tweede Wereldoorlog zoals de Aziatische griep, de Hongkonggriep, Sars, de Mexicaanse griep en Mers (een coronavariant) die gezamenlijk ruim twee miljoen doden hebben geëist hebben wat dit betreft de wereld óók niet tot inkeer gebracht. Dan gaan we gewoon weer door met presteren, consumeren, reizen, grenzen verleggen, vrienden maken, werken, sporten, feesten, vergaderen, studeren, politiek bedrijven, demonstreren en uit eten gaan. Alsof er geen corona is geweest…

Totdat tovenaarsdochter Tika opnieuw in haar handen klapt, en zegt: ‘tot hier en niet verder’, en de wereld opnieuw tot stilstand wordt gebracht…totdat? Niemand weet het, niemand kan het voorspellen maar ik geloof dat het einde veel dichterbij is dan we denken.


Als alle ’aardbeziën’ in kamelen zijn veranderd en de oude Tovenaar eindelijk met alle mensen, in misschien wel een nieuwe wereld, zijn triomf mag vieren!

Vuurwerk

Het meldpunt voor vuurwerkoverlast (ingesteld in Kampen door GroenLinks) verzamelde op 30 december al meer dan zeventig meldingen. Mensen ontvluchten huis en haard om de overlast te omzeilen, niet alleen voor henzelf maar ook voor hun huisdieren, (de Stentor, 31-12).

Carbid schieten en vuurwerk afsteken hoort nu eenmaal bij een stad als Kampen en vloeit voort uit een oude traditie die natuurlijk, begrijpelijkerwijs, graag in stand wordt gehouden. Maar een lawaai ontketenen in een moderne woonwijk, dat vergelijkbaar is met de kracht van een flinke burgeroorlog in het Midden Oosten, kan niet meer in 2020! Ook wij ontvluchten jaarlijks (met hond) de herrie in Kampen en genieten van de relatieve rust op de Waddeneilanden.

Natuurlijk is het meldpunt van GroenLinks een farce als je bedenkt dat handhaving, door welke oorzaak dan ook, blijkbaar een probleem is in Kampen. Maar als je dan ook nog een burgervader hebt die op geen enkele manier warm loopt voor een algeheel verbod op vuurwerk, en het allemaal ‘gezellig’ wil houden in Kampen door in gesprek te blijven met de jeugd dan schiet je natuurlijk geen donder op.

Vuurwerk op deze schaal kan écht niet meer in een land met bijna 18 miljoen inwoners, hoe leuk het vroeger ook was!

Graaicultuur

‘Kunnen we met minder?’

Deze veelbelovende titel die Sandra Phlippen gebruikt voor haar column, (de Stentor, 21-12), prikkelt om verder te lezen. Maar als je verder leest verlaagt de chief economist bij de ABN-Amro haar uiteenzetting tot een geldkwestie als ze zich afvraagt wat het gevolg is voor mensen met een minimumloon als de milieubelasting op benzine maar blijft stijgen. 

Maar waar het in deze vraagstelling wérkelijk om zou moeten gaan is de onbegrensde graaicultuur, op een planeet die aan het eind van haar Latijn is! De vraag of we met minder kunnen moet niet zozeer gesteld worden aan mensen die al op de bodem zitten maar aan de verspillers van voedsel, energie, water en grondstoffen.

Aan mensen die zich het ongans kopen aan de meest onzinnige hebbedingen, aan mensen die hun auto gebruiken om driehonderd meter verder hun kinderen bij school af te zetten, aan mensen die bijna dagelijks de groenbak volstorten met voedsel, aan mensen die overal in huis het licht laten branden, aan mensen die geen grenzen kennen als het gaat om hun eigen hebzucht!

Zeg es 'Nee!'

‘Alle verplichtingen maken de periode rond Kerst veel te druk’, (de Stentor, 17-12). De kerstborrels en de jaarcijfers op het werk, de verplichtingen thuis, de kerstvieringen op de scholen…

Maar hoe komt het toch dat we elk jaar op de laatste benen naar de vakantie strompelen?

Je hoeft niet aan álles mee te doen, zegt burnoutbehandelaar Marsha Mooy in het desbetreffende artikel. Daar heeft ze natuurlijk helemaal gelijk in, en legt ze daarmee precies de vinger op de zere plek. Want blijkbaar zijn veel mensen zo verschrikkelijk de weg kwijt dat ze niet meer in staat zijn om helder keuzes te kunnen maken, te filteren en te doseren.

Psychologen kunnen er prachtige analyses van maken, artikelen publiceren, of er boeken over schrijven. Maar er is maar één ding dat we blijkbaar zijn vergeten in ons drukke bestaan:  ‘Nee’ zeggen, en daar hoef ik écht geen deskundige voor te zijn. Ja, maar er móet zoveel deze maand hijgen veel mensen dan. Nee, zeg ik dan, (en daar is ie weer: NEE! Er is maar één ding dat je moet, en dat is poepen!

Laat die kerstborrel maar lopen, doe eens normaal en geniet van deze heerlijke tijd. Niets hoeft, alles mag!

Leiderschap

Het keer op keer ontbreken van leiderschap bij onze breed lachende minister president Mark Rutte en het gestuntel van de verantwoordelijke bestuurders en ambtenaren zal naar verwachting niet alleen een stevige dreun voor de VVD gaan opleveren maar zal tevens, in de aanloop naar de verkiezingen in 2021, ruim baan geven voor de rechtspopulisten die het gepolder flink beu zijn.

Als het al zover heeft moeten komen dat de Tweede Kamer ambtenaren strafrechtelijk wil laten vervolgen door de toeslagenaffaire waarbij mogelijk duizenden ouders werden behandeld als fraudeur, dan is de puinhoop van pimpelpaars compleet.

Want het gaat niet meer over het aantal burgerslachtoffers in Irak door een Nederlandse bommenwerper, de bonnetjes van Fred Teeven destijds,  of de ‘beloftes’ rondom de hypotheekrenteaftrek. Als je niet meer kunt bouwen op een regeringsleider die geen keuzes durft te maken, zijn beloftes niet nakomt en alles ‘vergeten’ is, dan ben zo ongeloofwaardig  als de pest.

En als Rutte destijds gewoon had gezegd dat je in een oorlogssituatie nu eenmaal de kans hebt om burgerdoelen te raken dan was hij eerlijk geweest. Maar een leider die met een pokerface zegt dat het zich simpelweg niet meer herinnert is nodig aan vervanging toe!

Een eng beest...

Een jaar geleden, rond deze tijd, stond er een ietwat hulpeloze buurvrouw voor haar gesloten voordeur…geen sleutel, en ik had hem ook niet. Boven gelukkig wel een raam open, en via de ladder van de schilder werd alles opgelost. Je kunt er alles over lezen in mijn blog van 16 april 2016.

Maar vorige week was het dezelfde buurvrouw die mij riep van achter uit de tuin: ‘Kun jij vanuit jullie tuin achter onze overkapping kijken, want ik hoor de laatste dagen vreemde geluiden die lijken op het krabbelen van een middelgroot beest. Het schurend geluid was te zwaar voor muizen, en te licht voor een jonge olifant tijdens zijn of haar adolescentie…

Ik baande mij een weg door het struikgewas aan onze kant helemaal achterin de hoek van de tuin, en klauterde tegen de schutting omhoog. Maar het werd al een beetje schemerig en ik zag niets dat enigszins leek op een levend wezen, of zelfs nog erger…Ik zag wel drie houten afscheidingen, één van de achterburen, dan de oude schutting van de buren, en dan de achterwand van de overkapping. Drie lagen dus met daartussenin steeds een ruimte van niet meer dan tien centimeter.

Mijn gedachten voerden me al mee naar een mogelijk drama. Als een levend wezen daar tussen zou vallen komt ie er van z’n levensdagen nooit meer uit. Maar ik zag niks, en ik hoorde ook niks meer…

Een paar dagen later, eergisteren om precies te zijn, kreeg ik een wederom een hulp-oproep van buuf via de app: ‘Ik hoor het beest weer!!’ Buurman aan het werk, en buurvrouw in lichte paniek, maar toen ik ter plaatste kwam was er wederom niets te horen. Gelukkig had ik tijd, wie niet trouwens, want iedereen heeft evenveel tijd.  Kwestie van verdelen, en jezelf in de juiste proporties voorzien van hapbare ‘timeslices’. Maar dat is een andere kwestie, eerst op jacht naar dat monster!

Ik klauterde met zaklamp het dak op bij de buren, om van bovenaf te kunnen kijken wat er aan de hand zou kunnen zijn, en terwijl ik naar beneden scheen zag ik twee kraaloogjes glinsteren, met daarom heen een klein wezen van zo’n twaalf á dertien centimeter, en het meende ook nog een lange staart waar te kunnen nemen maar dat bleek achteraf geen correcte constatering.

Voorzichtig probeerde ik met een lange stok beweging te krijgen in het wezen met de kraalogen, en op dat moment fladderde een jonge merel, die net uit zijn of haar dons was gegroeid, een meter omhoog in een poging om er uit de vliegen. Maar gezien de nauwe opening had het arme beest geen schijn van kans en zakte het hulpeloos weer terug in het gebladerte op de bodem. En op dat moment stond mijn besluit vast als een paal boven water. Dat beest moet, hoe dan ook, worden gered!! Maar hoe?

Een schepnet, met een lange steel? Zou kunnen, maar niemand had zo’n ding. De overkapping afbreken? Geen optie. De oude schutting weghalen, om de vogel meer ruimte te geven om weg te kunnen fladderen? Tja, dat kan, maar om nou een complete schutting af te gaan breken waar je ook nog eens vrijwel niet bij kunt? Maar toch bleek dit de enige optie, en gelukkig gaf het ding mee. De palen waren zo goed als verrot en de planken vielen er eigenlijk gewoon al vanaf. Yessss, de merel fladderde eerst van schrik de hoek in, maar vloog toen opeens op de rand van de schutting van de achterburen, schudde nog eens verward met zijn kop, en vloog daarna naar de nok van het dak!

Gelukkig, het beest was gered, want je moet er toch niet aan denken om zomaar zo’n beest dood te laten gaan in zo’n eng gat…Buurvrouw blij, mijn vriendin, die alles vanuit het zolderraam had gevolgd, blij en ik natuurlijk ook. Wat kan het leven mooi zijn, als je hulpeloze dieren kunt redden uit hun benarde positie. Daar wordt je, als je dat al niet was, een gelukkig mens van....

Homo-poster

Ricardo Abbaszadeh’s poster met de tekst: ‘ik heb niets tegen homo’s zolang ze maar niet zichzelf zijn’, moet een eyeopener zijn in de strijd tegen schijnacceptatie van homo’s in Nederland, (de Stentor, 21 april).

Maar meneer Abbaszadeh heeft in de verste verte niet in de gaten dat het probleem juist wordt veroorzaakt omdat er een groot verschil is tussen ‘jezelf’ zijn, en het praktiséren van geaardheid. Bovendien geeft hij het zelf al aan als hij zegt: ‘mensen vinden het prima dat ik homo ben, als ik maar niet op zo’n mal bootje in Amsterdam sta te dansen.

En dat is nu precies de kern van het probleem: homo zijn dat praktiséér je niet, maar dat bén je, of je bent het niet! Homo’s plaatsen zich juist in een uitzonderingspositie door als malloten op dat bootje in Amsterdam te gaan dansen. Een positie die ze dus eigenlijk helemaal niet willen innemen omdat ze ‘normaal’ willen lijken? Hoe tegenstrijdig is dat? Ooit een ‘hetero-pride’ gezien? Ik niet!

Doe normaal, en buit je geaardheid niet uit. Dan weet ik zeker dat betonscharen gewoon weer worden gebruikt voor het doel waarvoor ze gemaakt zijn!